Ds. Chantal Schaap
Luisteren is niet vanzelfsprekend, beluisterd worden evenmin.
Luisteren is oefening in afstemmen op elkaar.
Luisteren is langzaam opengaan:
een mens is niet open, maar kan open gaan.
De vreugde van het luisteren is dat je je openstelt voor elkaar,
het is de vreugde van je gezien en gehoord voelen.
Goed luisteren is moeilijk en zeldzaam; het is uitzonderlijk als je iemand ontmoet die goed naar jou luistert. Iemand die ruimte heeft om te luisteren naar jouw onrust, jouw vreugde, jouw inspiratie, jouw zoeken.
Misschien vinden we het heel normaal en vanzelfsprekend om te luisteren naar onszelf, naar elkaar. Toch blijkt goed luisteren vaak eerder uitzondering dan regel. Dagelijks hebben velen mensen het gevoel geen gehoor te vinden. Denk aan kinderen, burgers in een land, werknemers en ga zo maar door. Het maakt duidelijk dat luisteren wederkerigheid nodig heeft, hoor en wederhoor. Het moet van twee kanten komen, alleen zo kan er ruimte zijn om goed te luisteren en de ander te verstaan. Luisteren is niet alleen tijd nemen en tijd maken, maar ook jezelf leeg maken, je openstellen, zodat de ander binnen kan komen. We kunnen soms zo druk zijn vanbinnen dat er bijna geen ruimte meer is voor de ander. Soms moet je eerst luisteren naar jezelf om weer naar een ander te kunnen luisteren.
Wanneer we naar iemand luisteren, we horen de woorden die gesproken worden, begrijpen we nog niet altijd wat iemand zegt. Het is soms nodig om ‘achter de woorden te horen’, om tussen de regels door te luisteren.
Dat komen we ook regelmatig tegen in de Bijbel. We horen of lezen de woorden die Jezus spreekt, maar we begrijpen het niet meteen. Er zit meer achter, we worden uitgedaagd om verder te kijken, om ‘achter de woorden te horen’. De betekenis van zijn woorden ligt soms wat meer verscholen en er zijn meerdere manieren om zijn woorden te interpreteren.
Jezus nodigt ons uit om aan zijn voeten te zitten en te luisteren naar zijn woord. Maar niet alleen om te luisteren naar zijn woord, maar ook om te luisteren naar het verhaal dat onze naaste ons wil vertellen. Om te luisteren naar elkaars vreugde en plezier, verdriet en ellende, om samen te delen, aandacht te hebben voor elkaar. Jezus geeft ons zelf het voorbeeld door te luisteren naar mensen die niet gehoord worden, door te kijken naar mensen die niet gezien worden. Juist die mensen krijgen zijn aandacht en geeft hij de ruimte. Luisteren is een werkwoord. Het vraagt ontspanning en inspanning. Goed luisteren is hard werken, dat de ander goed doet, dat de ander recht doet.
Als christen willen wij Jezus’ voorbeeld volgen en luisteren wij steeds opnieuw naar zijn Woord. Niet alleen op zondag in de kerk, maar ook als we zelf lezen uit de Bijbel of met elkaar in gesprek gaan over zijn boodschap. Want zijn verhaal, zijn Woord, mag gehoord worden. Wij mogen het doorvertellen aan een ieder die er goed naar wil luisteren.
Naar Marinus van den Berg, De vreugde van het luisteren, Uitgeverij Ten Have, 2013
verzenden...