Ontstaan van het Nederlands kerkelijk leven in Frankrijk
De geschiedenis van het Nederlandse kerkelijk leven in Frankrijk voert terug tot de jaren na de Eerste Wereldoorlog. In de land- en tuinbouw was veel werk te verrichten, en dat trok Nederlanders aan. In de jaren voor de Tweede Wereldoorlog vormden zich vanuit de kerk van Brussel vier centra van geestelijke verzorging, te weten Lille, Yonne, Eure en Parijs.
De meeste Hervormden onder hen werden lid van de Franse protestantse kerk. Voor gereformeerden was dat minder vanzelfsprekend, die mengden zich niet zo snel met de Franse kerken die ze te vrijzinnig vonden. Veel gezinnen zochten elkaar op en rondom Parijs ontstonden Nederlandse koloniën.
Een echte kerk was er nog niet. Wel bezocht dominee J. Maaskant sinds 1935 Nederlandse gezinnen om pastorale zorg te verlenen. Door dit werk kan hij als een van de grondleggers van het hedendaagse Nederlands kerkelijk leven in Parijs en omstreken worden genoemd.
De Nederlandse gemeente te Parijs
Tot een gemeente komt het pas in de jaren na de Tweede Wereldoorlog. In en rondom Parijs zochten Nederlanders elkaar tijdens de oorlogsjaren op. Dat leidde op 19 november 1944 in het bevrijde Parijs tot de VHGK, de Verenigde Hervormd-Gereformeerde Kerk, die in de volksmond ‘Vier huisgezinnengemeente’ werd genoemd. Kort gezegd: Samen op Weg kerk avant la lettre, uit nood en overtuiging geboren. In deze gemeente zouden vanuit Nederland afwisselend hervormde en gereformeerde predikanten voorgaan.
Maar zowel inhoudelijk, als organisatorisch bleek het voor de Nederlandse kerken voor een dergelijk constructie nog veel te vroeg te zijn (in Nederland zou dit proces immers nog zo’n zestig jaar in beslag nemen …). En na enig getouwtrek tussen de diverse kerken kon het zo gebeuren, dat de van oorsprong overwegend hervormde VHGK op 26 februari 1948 in de gereformeerde Eglise Réformée Néerlandaise veranderde, behorend tot de Classis Dordrecht van de Gereformeerde Kerken in Nederland. Een opmerkelijk stukje Nederlandse kerkgeschiedenis!
Met ingang van 1 januari 2009 is de Gereformeerde Classis Dordrecht opgegaan in de nieuwe Protestantse Classis Dordrecht, waaronder ook de ERN valt. Was de gemeente in geest al jaren een protestantse gemeente, nu is zij het formeel ook onder de PKN-vlag: Protestantse gemeente te Parijs.
Kerkdiensten te Parijs
De kerkdiensten werden aanvankelijk gehouden in de kapel van het zendingscentrum van de Eglise Réformée de France, 102 Boulevard Arago (métro Denfert Rochereau). Na afloop van de dienst werd er koffie gedronken in café Belfort, waar tijdens de dienst ook de kinderoppas was. De gemeente huurde voor deze gelegenheid het achterzaaltje, dat vaak propvol zat met gemeenteleden, Nederlandse schippers en toeristen. Als het weer meezat, zat iedereen op het terras.
Sinds 1976 worden de diensten gehouden in de Eglise Luthérienne de la Trinité. Toen der tijd was dat aan de Boulevard de la Gare, tegenwoordig is het adres 172 Boulevard Vincent Auriol (métro Place d’Italie). Een grote vooruitgang was de beschikbaarheid van een aparte zaal, zodat de gemeenteleden voor de kinderoppas en het koffiedrinken niet meer naar ‘buiten’ hoefden.
Vandaag de dag ontmoeten we elkaar nog wekelijks in deze kerk. Elke zondagmorgen om 9.45 uur begint de dienst en daarna drinken we koffie met elkaar.
Predikanten ERN 1948 tot heden
Ds. J. Maaskant 1935 – n.b. (pionier op het gebied van pastoraal werk)
Ds. W. Scheeres 1948 – 1950
Ds. F.J. Jonkhof 1950 – 1961
Ds. J. Winter 1961 – 1969
Ds. K. Welbedacht 1969 – 1974
Ds. H. van Heyst 1976 – 1983
Ds. F. de Lange 1984 – 1990
Ds. H. Spoelstra 1991 – 1996
Ds. M.P.C.F. Lanooy 1997 – 2004
Ds. H.C. de Reus 2004 – 2012
Ds. C.H.G. Schaap 2013 – 2017
Ds. R.A. van der Waall-Schaeffer 2018 –