Er wordt wat af gecommuniceerd… denken we… Maar is dat zo?
Want communicatie veronderstelt kwetsbaarheid en daar kun je toch vraagtekens bij zetten.
In het verhaal van God en mens is communicatie het uiteindelijke, dat waar het ten diepste omgaat. In de beeldtaal van de Bijbel loopt alles uit op een feestmaal. God zit met zijn mensen aan tafel en is zo in gemeenschap met hen. Het Rijk van God wordt in de Schrift niet beschreven in termen van macht, maar in termen van ‘gezel-ligheid’. God als gezel van de mensen. Ook kun je zeggen: het is God begonnen om communicatie met de mensen. “In het begin schiep God de hemel en de aarde”, en Hij schiep door te spreken, door zijn woord. Heel de geschapen werkelijkheid is door dat spreken van God tot stand gekomen. Daardoor zou je kunnen zeggen dat de mens erop gemaakt is om God te ontmoeten, op onderlinge resonantie.
We zijn van meet af aan bedoeld voor de gezel-ligheid met God, dwz. op elkaar afstemmen, aandacht hebben, het leven in al zijn toonaarden delen.
Uit de Schrift blijkt ook hoe kwetsbaar God zich hierdoor gemaakt heeft. In de gelijkenis van de onwillige genodigden (Mt 22:1-14) wordt Gods invitatie op een grove manier afgewezen. Mensen kunnen stom blijven voor God. Ze kunnen zich afwenden en zich door andere appèls laten betoveren. Influencers zijn van alle tijden. Echte communicatie maakt altijd kwetsbaar. Immers: je laat jezelf zien, en je kunt afgewezen, verworpen worden. Dat gebeurde ook met degenen die namens God communiceerden omwille van liefde en gerechtigheid. Ik denk aan bijv. Amos, Jesaja, Jezus. Zij brachten hun boodschap niet in een eenrichtingsverkeer, niet vanuit een machtspositie of per decreet zoals vele machthebbers dat doen. Zij deden het in oprechte kwetsbaarheid, als mensen van God.
Hieraan getoetst vrees ik dat onze media nú nauwelijks nog communicatiemiddelen mogen heten. Er spelen vaak zoveel commerciële en politieke belangen mee. En ook in allerlei praatprogramma’s is communicatie ver te zoeken. Ze zijn dikwijls niet op zoek naar antwoorden, maar op een echo: hetzelfde geluid terug.
Toeleggen op communicatie is een kunst, een kunde, zelfs een spirituele opdracht. Het vraagt een aandurven van kwetsbaarheid om je over te geven aan Gods gezel-ligheid. Waarbij tijd geen rol speelt. Belangeloos er voor elkaar zijn. Het mooie van communicatie is dat het niet alleen iets is wat met je hoofd doet, met je mond, maar dat er een dialoog gevoerd wordt met de rest van je lichaam.