Kerst spant de kroon, dan Pasen, maar Pinksteren krijgt veel minder aandacht. En dat betreft niet alleen de commercie. Eerlijk gezegd heb ik niet zoveel met Kerst, om het modieus uit te drukken. Pasen, ja absoluut, en dan betrek ik de hele Stille week erbij. Pasen raakt sterker aan mijn leven.
En Pinksteren? Met Pinksteren betrek ik graag de feestrol Ruth erbij. Het speelt zich af zeven weken na Pasen en op het joodse Pinksterfeest leest men de feestrol Ruth.
In Ruth gaat het om het gewone leven. De kunst is om iets van God in dat gewone te zien.
Maar als ik aan het Nieuwtestamentische Pinksterverhaal denk, dan komt een schilderij van de Duitse priester- kunstenaar Sieger Köder (1925-2015) dicht bij de betekenis van dit feest. Bij hem geen nadrukkelijke vlammetjes boven hoofden, ook geen neerdalende duif.
Maar wel veel rood, de kleur van vuur en hartstocht. Bij Köder zie je wat Pinksteren teweegbrengt. Ik neem u mee naar het schilderij. Links en rechts onderaan heeft Köder uitgebluste, kleurloze mensen geschilderd. Hun hoofd rust in hun handen, onzekere blikken. De andere mensen op het schilderij hebben daarentegen kleurrijke kleding aan, en stralen activiteit uit.
Dominant is de man middenin. Hij is in het rood afgebeeld en houdt een groot opengeslagen boek vast. Op de bladzijde staat in het Grieks “evangelie”, dat betekent het goede nieuws. Het goede nieuws is door Jezus in de wereld gebracht. De man stelt de discipel Petrus voor die na de uitstorting van de Heilige Geest een bevlogen en bewogen toespraak houdt (Handelingen 2:14 e.v). Als we verder kijken wie er allemaal uit de ramen “hangen”, dan ontdekken we de protestantse predikant Dietrich Bonhoeffer die in kamp Flossenbürg op gezag van Hitler geëxecuteerd is. Hij is in toga en houdt de bijbel vast. Zijn verzet tegen het naziregime kwam voort uit geloof. In het midden staat de patriarch van Constantinopel Athenogoras. Hij zette zich na WO II enorm in voor de oecumene. Hij draagt de paaskaars: Jezus, het licht van de wereld.
De man rechts met wijd uitgestrekte armen is paus Johannes XXIII.
Deze paus zette de ramen van de kerk open door het bijeenroepen van het Tweede Vaticaans Concilie. Velen hoopten dat er eindelijk een frisse wind zou gaan waaien, vernieuwingen tot stand zouden komen… Boven zijn hoofd een spandoek met de titel van zijn encycliek “Pacen in Terris”, vrede op aarde.
Deze drie mensen hebben zich door de Heilige Geest laten inspireren, hebben zich met enthousiasme ingezet voor vrede en gerechtigheid in Gods Naam. Ze willen ook een vernieuwd gezicht van kerk-zijn laten zien. Uit andere ramen hangen jonge mensen, én zwaait met een spandoek “schaloom”, vrede. Links een spandoek met het Christusmonogram. Bovenaan schilderde de kunstenaar een leeg raam. Hij zei hiervan: “het is het belangrijkste venster, het is het venster van de toekomst. Wie zouden we daarin willen plaatsen, en met welk voorwerp of symbool? Er is hoop want Jezus gaf zijn geest niet alleen toen op de eerste Pinksterdag aan zijn volgelingen, maar ook vandaag en in de toekomst.”
Het is een vraag ook aan ons. Waar plaats ik mijzelf in het schilderij? Wat wil en kan ik uitstralen?
In ieder geval heeft Pinksteren te maken met het lef om deuren en ramen open te zetten. En dit te doen met enthousiasme, esprit, geestkracht. We hoeven niet allemaal dezelfde taal te spreken, als we maar wel met respect naar elkaar luisteren en de wind door onze haren laten waaien!
verzenden...